czwartek, 28 kwietnia 2022

TAJEMNICE STAROŻYTNEGO EGIPTU. CZĘŚĆ I - KLĄTWY I MAGIA

 

    Mimo, że pogoda na dworze nie rozpieszcza i mamy wrażenie, że wiosna jest jak na razie tylko z nazwy, to lato zbliża się wielkimi krokami. Myślę, że wszyscy nie mogą się doczekać urlopu, a jednym z najczęściej wybieranych przez Polaków miejsc na spędzenie wakacji jest właśnie Egipt. Sądzę, że jest tak po pierwsze dlatego, że w Egipcie jest naprawdę gorąco i mamy tą gwarancję pogody, z czym u nas w Polsce jest różnie. Po drugie jest to dla nas coś egzotycznego, tak innego od naszego kraju, a to tego ceny takich wczasów nie są jeszcze najgorsze. Ja też bardzo bym chciała odwiedzić Egipt, ale bardziej odpowiada mi zwiedzanie niż leżenie na plaży :-) . Egipt ma zwiedzającym do zaoferowania naprawdę dużo, bo jak wiadomo zabytki mają nawet kilka tysięcy lat. Egipt ma naprawdę bogatą historię i był jedną z kolebek cywilizacji, gdzie rozwijała się astronomia, medycyna, architektura, pismo i wiele innych dziedzin nauki. Jak powszechnie wiadomo dla starożytnych Egipcjan bardzo wielkie znaczenie miało życie pozagrobowe, dlatego ich obrzędy pogrzebowe były bardzo skomplikowane. Jednak dzięki temu do dziś możemy podziwiać ich wspaniałe grobowce, czyli Piramidy oraz posiadać dużą wiedzę na temat ich ówczesnego życia. Prawdziwy "boom" na Egipt rozpoczął się w Europie już pod koniec XVII wieku, jednak jego szczyt przypada na wiek XIX. W 1822 r. francuski uczony Jean-François Champollion odczytał hieroglify. Jednak chyba najbardziej znanym odkryciem archeologicznym było odnalezienie grobowca Tutanchamona i związana z nim klątwa. 
    W 1922 r. dwaj brytyjscy archeolodzy Howard Carter i George Herbert lord Carnavron dokonali jednego z największych odkryć - grobowca faraona z XVIII dynastii Tutanchamona. Miało to naprawdę wielkie znaczenie dla archeologii, ponieważ grobowiec i jego wyposażenie były bardzo dobrze zachowane. Niestety niecałe sześć miesięcy po odkopaniu grobowca, z powodu zakażenia od ukąszenia moskita, umiera lord Carnavron. Właśnie to wydarzenie zapoczątkowało legendę o klątwie, która miała ciążyć nad grobowcem faraona. 


Według tej legendy na drzwiach wejściowych do grobowca miała znajdować się inskrypcja mówiąca kolokwialnie w skrócie, że biada każdemu kto naruszy miejsce wiecznego spoczynku faraona. Jednak badacze, żądni sukcesu mieli zignorować tę groźbę. Pierwszym zwiastunem, że dzieje się coś złego miało być pożarcie przez kobrę ulubionego kanarka Cartera. W dniu śmierci Carnavrona miał zdechnąć jego pies, a w Kairze pogasły światła. W 1923 r. książę Ali Kemal Fahmi Bej, który odwiedził grobowiec, został zastrzelony przez własną żonę. W tym samym roku umarł także Aubrey Herbert, przyrodni brat lorda Carnavrona - z powodu zakażenia krwi po wyrwaniu zębów. Archeolog Hugh Evelyn-White w 1924 r. popełnił samobójstwo. Georges Aaron Bénédite jeden z dyrektorów Luwru upadł po obejrzeniu grobu i zmarł w 1926 r. Arthur Mace współpracownik Cartera umarł w 1928 r. Rok później umarli Richard Bethell, sekretarz Cartera oraz Mervyn Herbert kolejny przyrodni brat Carnavrona. Ojciec Richarda Bethella po śmierci syna popełnił samobójstwo, wyskakując z okna. W 1934 r. umarł Albert Lythgoe, egiptolog z nowojorskiego Metropolitan Museum of Art - był on przy otwieraniu grobowca. Trzeba przyznać, że ta lista jest spora, a sama historia o klątwie pobudza wyobraźnię. Jej entuzjastą był np. sir Arthur Conan Doyle, wielbiciel spirytyzmu. Jednak te wszystkie wydarzenia mają racjonalne wyjaśnienie, a klątwa jest jedynie miejską legendą, co udowadnia m.in. Joyce Tyldesley w swojej książce "Klątwa Tutanchamona. Niedokończona historia egipskiego władcy". 


Wyjaśnia ona, że na drzwiach grobowca Tutanchamona nie było takiej inskrypcji, a poza tym w starożytnym Egipcie umiało czytać i pisać około 5% ludności, więc potencjalni rabusie grobów mieli by trudności z odczytaniem takiej klątwy. Lord Carnavron miał poważne problemy zdrowotne na długo przed wyruszeniem do Egiptu. Węże polują na małe ptaki, a psy niestety zdychają taki jest świat przyrody. W Kairze często zdarzały się braki w dostawach energii elektrycznej, ponoć nadal się zdarzają. Śmierć z powodu zakażenia krwi w tamtych czasach nie należała do rzadkości. Bénédite mógł dostać udaru - miał 69 lat, a gorący klimat Egiptu mógł zaszkodzić osobie w jego wieku. Mace i Lythgoe również mieli problemy zdrowotne. Samobójstwa też się niestety zdarzają, w końcu ludzie miewają różne problemy. Jeśli zaś chodzi o ojca Richarda Bethella to nie zbliżał się on do grobowca, więc czemu klątwa miałaby jego dotyczyć i co najważniejsze czemu ominęła nazwijmy to głównego prowodyra całych wykopalisk, czyli Howarda Cartera, który umarł w 1939 r. Zresztą sam Carter podkreślał, że nie ma żadnej klątwy. Jednak w wyobraźni ludzi, podsycanej przez żądne sensacji gazety, klątwa jest żywa po dziś dzień. Myślę, że jest tak dlatego, że historia o klątwie jest oczywiście o wiele bardziej fascynująca niż szara rzeczywistość. 
    Magia starożytnego Egiptu fascynowała i nadal fascynuje wielu pisarzy. Jednym z nich był Bram Stoker. Myślę, że tego autora nie trzeba nikomu przedstawiać, gdyż nie ma chyba słynniejszej powieści grozy niż "Dracula". Stoker swoją książką pt. "Klejnot Siedmiu Gwiazd" wydaną w 1903 r., idealnie wpasował się  w modę na Egipt, która panowała w wielkiej Brytanii na przełomie XIX i XX wieku.


Narratorem powieści jest młody adwokat Malcolm Ross, który zostaje wezwany przez swoją przyjaciółkę Margaret Trelawny z prośbą o pomoc. Okazuje się, że jej ojciec, słynny egiptolog Abel Trelawny został w nocy napadnięty i poważnie zraniony przez nieznanego napastnika. Obecnie znajduje się w dziwnym letargu, a wezwany do niego lekarz nie jest w stanie tego wyjaśnić. Ponadto  Margaret dostaje od adwokata ojca dziwne instrukcje, które spisał zanim doszło do napaści, jakby przewidywał, że może mu się coś stać. Zawarte w nich dyspozycje są bardzo osobliwe np. córka ma dopilnować, aby ojca nie wynoszono z jego pokoju, nic w nim nie ma być ruszane ani przestawiane i zawsze ma go pilnować dwóch ludzi. Mimo zastosowania się do instrukcji napad się powtarza, a pilnująca pana Trelawny'ego pielęgniarka również zapada w dziwny letarg. Dopiera przybyły na miejsce znajomy egiptologa pan Corbeck może rzucić nieco światła na tą budzącą grozę sytuację - okazuje się, że może mieć to coś wspólnego z mumią królowej Tery, odnalezionej w XVII wieku przez Holendra Nicholasa van Huyna, na punkcie której pan Trelawny miał wręcz obsesję. Jednak co może mieć wspólnego z tajemniczymi atakami mumia sprzed tysięcy lat i co oznacza tajemniczy rubin zwany Klejnotem Siedmiu Gwiazd, który należał do królowej i został z nią pochowany? I co najważniejsze - jak poważne niebezpieczeństwo grozi tym, którzy naruszą spokój królowej? 


"Klejnot Siedmiu Gwiazd" jest wspaniałą podróżą ku tajemnicy, magii starożytnego Egiptu i grozie, która czyha na nieświadomych niczego bohaterów. Mamy tutaj niesamowity klimat - dziwne ataki, ofiary zapadające na swego rodzaju śpiączkę, napastnik który jest praktycznie niewidzialny, dziwne instrukcje. Nastrój grozy pogłębia opowieść van Huyna o odnalezieniu mumii - kilka osób transportujących sarkofag ginie w tajemniczych okolicznościach. Cały czas zastanawiamy się czy mamy do czynienia klątwą, czy z czymś zupełnie innym równie złowieszczym. Stoker świetnie potrafi wprowadzić napięcie i wątek zagadki do rozwikłania. Jeśli chodzi o zakończenie to bardzo ciekawą rzeczą jest, że w książce są dwa - jedno oryginalne i drugie, które pisarz podobno zmienił na prośbę wydawcy. Mnie bardziej podobało się to zmienione, ale jest to rzecz gustu. Godne pochwały jest również przywiązanie Stokera do detali historycznych - mimo, że wydarzenia w książce są zmyślone, to jak najbardziej starają się przypominać prawdziwe. Jedyne co mi się nie podobało to to, że akcja idzie do przodu bardzo powoli i miałam trochę wrażenie, że fabuła czasem jest za bardzo rozwleczona. Ponad to moim zdaniem ta powieść nie budzi, aż takiej grozy jak "Dracula", tzn. jest mniej straszna, a przynajmniej mnie nie straszyła :-) . Jednak jest to naprawdę fascynująca powieść na pewno warta uwagi. 
    Jeśli chodzi o pisarzy współczesnych to bardzo wielu interesuje się starożytnym Egiptem. Jak już wcześniej wspominałam jestem wielka fanką duetu pisarskiego Preston-Child i dlatego właśnie chciałam wspomnieć o książce Lincolna Childa pt. "Grobowiec". Bohaterem powieści jest enigmatolog profesor Jeremy Logan, który bierze udział w ekspedycji mającej na celu odnalezienie grobowca faraona Narmera, założyciela I dynastii egipskiej. 


Logan został poproszony o pomoc przez organizatora wyprawy, słynnego łowcę skarbów Portera Stone'a. Okazuje się bowiem, że na miejscu wykopalisk dzieją się dziwne rzeczy - pracownicy widzą tajemniczą postać i dochodzi do niepokojących wypadków. Ludzie zaczynają się obawiać, że to coś więcej niż zwykły sabotaż, tym bardziej że po odnalezieniu grobowca natrafiono na straszliwą klątwę, która powoli zaczyna się spełniać. Logan dowiaduje się od swojego starego znajomego lekarza Ethana Rusha, który również uczestniczy w wykopaliskach, że jego żona Jennifer jest w swojego rodzaju kontakcie z duchem osoby związanej z grobowcem. Kobieta kilka lat wcześniej doznała w skutek wypadku śmierci klinicznej i od tamtej pory wykazuje zdolności parapsychologiczne. Kiedy po otwarciu grobowca okazuje się, że wygląda on zupełnie inaczej niż powinien, a wypadki stają się coraz groźniejsze, Logan zaczyna się zastanawiać czy nie grozi im śmiertelne niebezpieczeństwo, a klątwa jest jak najbardziej prawdziwa. Jest to naprawdę świetna książka pełna tajemnic i niesamowitych zwrotów akcji. Samo miejsce wykopalisk jest nietypowe jak na powieść o Egipcie, ponieważ dzieje się nie na pustyni, ale na mokradłach Nilu. Samo rozwiązanie zagadki jest interesujące i nie brakuje tu wątków nadprzyrodzonych. Książka niesamowicie wciąga i czyta się ją z zapartym tchem. Szczególnie powinna się spodobać osobom, które lubią książki przygodowe z wątkiem nadprzyrodzonym. Serdecznie polecam.

Ciąg dalszy nastąpi... 



Bibliografia:
  1. Wikipedia
  2. J.Tyldesley, Klątwa Tutanchamona. Niedokończona historia egipskiego władcy, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012, można kupić na Allegro
  3. B.Stoker, Klejnot Siedmiu Gwiazd, Wydawnictwo IX, Kraków 2022, można kupić np. tu: https://bonito.pl/k-132437606-klejnot-siedmiu-gwiazd
  4. L.Child, Grobowiec, Wydawnictwo Albatros, Łódź 2014, można kupić na Allegro

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

NATASHA PRESTON "PRAWDA CZY WYZWANIE"

    Dzisiaj kolejna powieść znanej pisarki thrillerów Young Adults Natashy Preston pt. "Prawda czy wyzwanie" . Muszę przyznać, że ...