Tajemniczość osoby Kuby Rozpruwacza ma coś w sobie takiego co budzi fascynację. Dlaczego tak bardzo lubimy nierozwiązane sprawy, mimo że budzą w nas niepokój? Chyba z tego samego powodu, dla którego lubimy horrory - po prostu lubimy się bać, daje nam to dreszczyk emocji, odskocznię od szarej codzienności. Tożsamość słynnego mordercy jest od dziesiątek lat przedmiotem spekulacji nie tylko naukowców, ale także pisarzy. Jedni starają się ją odkryć, inni czynią swoje postacie jego naśladowcami. Jako, że jestem fanką kryminałów chciałam w tym poście przedstawić ciekawe pozycje książkowe, dla których w ten czy inny sposób inspiracją były wydarzenia w Whitechapel z 1888 r.
James Carnac "Autobiografia Kuby Rozpruwacza"
Na początek pozycja naprawdę wyjątkowa. Pierwszy raz miałam do czynienia z taką formą literatury. Jest to autobiografia napisana rzekomo przez samego Kubę Rozpruwacza. Maszynopis składający się z trzech części stał się własnością Alana Hickena - dyrektora Montacute TV, Radio i Toy Museum, który nabył ją od spadkobierców Sydneya George'a Hulme-Beamana. Był on słynnym ilustratorem książkowym, który napisał (prawdopodobnie) wstęp do wyżej wymienionego maszynopisu. Autor tych "Kilku słów wyjaśnienia" twierdzi, że jest wykonawcą testamentu niejakiego Jamesa Willoughby'ego Carnaca, który przyznaje się do bycia najsłynniejszym seryjnym mordercą w historii. W pierwszej części Carnac opisuje swoje dzieciństwo, niezbyt szczęśliwe, które niejako doprowadziło do tego kim się stał. W części drugiej przechodzi do serii morderstw, które popełnił, a w trzeciej do tego jak wyglądało jego życie po tym jak dokonał tych straszliwych czynów. Dodatkowo mamy jeszcze analizę książki dokonaną przez Paula Begga, autora biografii Kuby Rozpruwacza, o którym już pisałam oraz parę innych ciekawych informacji. Jak można się domyślać książka budzi szereg wątpliwości. Po pierwsze w ogóle nie natrafiono w rejestrach na osobę Carnaca i wiele faktów przez niego podanych się nie zgadza. Po drugie moim zdaniem książka jest pisana w sposób nazwijmy to bardzo literackim, jakby autor był zdolnym pisarzem. Po trzecie podaje bardzo dużo szczegółów, a jak ktoś pamięta tyle szczegółów, tym bardziej wydarzeń sprzed czterdziestu laty, to dla mnie od razu wiadomo, że zmyśla. Wiem, że dokonanie makabrycznych morderstw bardziej zapada w pamięć niż to czy się wyłączyło żelazko, ale bez przesady. Po czwarte o ile jeszcze pierwsza i druga część brzmią dosyć realistycznie, to trzecia jest bardzo grubymi nićmi szyta. Jednak myślę, że każdy kto interesuje się tematyką powinien się z tą książką zapoznać, bo jest to naprawdę ciekawe doświadczenie.
Sharon Bolton "Ulubione rzeczy"
Jest to książka, która nie dotyczy bezpośrednio Kuby Rozpruwacza, ale mordercy który się na nim wzoruje. Młoda policjantka Lacey Flint natrafia na ledwo żywą kobietę, która została dźgnięta nożem. Niestety kobieta umiera, a Lacey ma wyrzuty sumienia, że mogła zrobić coś więcej. Dlatego też za wszelką cenę postanawia zaangażować się w śledztwo i złapać mordercę. Niestety sprawa okazuje się być o wiele bardziej skomplikowana niż z pozoru się wydawało - morderca zadał ofierze ciosy takie same jak w 1888 r. Kuba Rozpruwacz Polly Nichols, a poza tym wysyła list do dziennikarki Emmy Boston, również wzorując się na słynnym mordercy z Whitechapel. Ponad to dochodzi do kolejnych zbrodni, które również wyglądają jak dzieło naśladowcy. Z pozoru ofiary nic nie łączy - nie były prostytutkami, jednak wydaje się że Lacey w jakiś sposób znajduje się w centrum wydarzeń - czyżby mordercy chodziło o nią? Młoda policjantka sama zmaga się z własnymi demonami i bardzo nie chce, aby jej przeszłość wyszła na jaw. Jednak mimo to wydaje się być w jakiś sposób związana z mordercą. Czy uda jej się stawić czoło przeszłości i zatrzymać bieg wydarzeń? Bardzo mi się ta książka podobała, ponieważ wciąga od pierwszej strony. Zagadka na początku wydaje się naprawdę dziwna, a nawet wręcz abstrakcyjna, jednak z czasem zaczynamy dostrzegać pewien schemat. Bardzo ciekawa jest osoba głównej bohaterki - policjantki z przeszłością. Wiem, że w wielu książkach kryminalnych występują policjanci z własnymi traumami, ale ta ma naprawdę poważny problem. Ciekawa jest też osoba mordercy i jej motywacje - są naprawdę zaskakujące. Dodatkowo podobały mi się też interakcje między bohaterami - głównie Lacey i cynicznym inspektorem Joesburym. "Ulubione rzeczy" to pierwsza część przygód Lacey Flint i na pewno sięgnę po kolejne.
Michael White "Sztuka morderstwa"
Jest to kolejna książka nawiązująca do osoby Kuby Rozpruwacza, ale w większości dziejąca się w czasach współczesnych. W niewielkich odstępach czasowych ktoś dokonuje makabrycznych mordów. Inspektorowi Jackowi Pendragonowi, który prowadzi śledztwo przywodzą one na myśl dzieła malarzy-surrealistów. I rzeczywiście początkowo trop prowadzi do środowiska artystów - dwie pierwsze ofiary były z nim związane. Jednak ofiary mordowane są w bardzo precyzyjny i przemyślany sposób, który przywodzi na myśl artystę zupełnie innego rodzaju, takiego specjalizującego się w sztuce zbrodni - Kubę Rozpruwacza. Chociaż bardzo ciężko ustalić motyw zbrodni, inspektor Pendragon dochodzi do wniosku, że obecne wydarzenia mają swoje początki w przeszłości - kiedy zginęła młoda, zdolna malarka. Jednak co to ma wspólnego ze zbrodniami dziejącymi się piętnaście lat później? I gdzie w tej sprawie jest miejsce dla najsłynniejszego seryjnego mordercy w historii? Muszę przyznać, że ta książka naprawdę mnie zaciekawiła - szczególnie zbrodnie dokonujące się współcześnie - są naprawdę makabryczne i diabelsko precyzyjne. Kiedy już wydaje nam się, że mniej więcej wiemy o co chodzi, okazuje się że ginie ofiara zupełnie nie pasująca do schematu. Autor też w ciekawy sposób przedstawia środowisko artystów - pełnie niesnasek, emocji i egoizmu. Sprawa z przeszłości jest dosyć zaskakująca, chociaż co do mordercy miałam pewne podejrzenia. Trochę gorzej w moim mniemaniu wypada wątek Rozpruwacza, którego osobę mamy okazję poznać z listów do niejakiej pani Soni Thomson, które rzekomo pisał. Jakoś on do mnie nie przemawia - ani to co pisze w listach, ani jego motywacje, które są trochę dziwne i jakby wydumane. Jednak cała książka wypada naprawdę na plus i jest warta przeczytania.
Krzysztof Beśka "Pozdrowienia z Londynu"
Ostatnią książką związaną z Rozpruwaczem jest coś z naszego rodzimego podwórka. Jak pisałam w pierwszej części kilku podejrzanych o bycie Kubą Rozpruwaczem było Żydami pochodzenia polskiego, dlatego też sensownym było przeniesienie tej sprawy na terytorium naszego kraju (oczywiście będącego wtedy pod zaborami). Myślę, że nie wynikało to z antysemityzmu - było też wielu podejrzanych innych narodowości, ale z tego że Whitechapel zamieszkiwało wiele takich osób, więc statystycznie jest zrozumiałe, że znaleźli się wśród podejrzanych. Tym razem jednak sprawa ma miejsce w 1892 r. w Łodzi. Zostają zamordowane dwie kobiety - okaleczone w okrutny sposób. Ofiary jednak znacznie różnią się od siebie - jednak pochodzi z bogatego, szanowanego domu, druga z uboższego. Mimo to pada podejrzenie, że mogły trudnić się najstarszym zawodem świata. Policja jednak nie za bardzo kwapi się do tego, aby rozwiązać sprawę i szybko znajduje kozła ofiarnego. Ma bowiem inne sprawy na głowie - atmosfera wśród łódzkich robotników jest coraz bardziej napięta i zbliża się wielki strajk. Dlatego też rodziny ofiar proszą o pomoc Stanisława Berga - młodego i zdolnego detektywa. Berg kształcił się w Anglii i słyszał o spawie Rozpruwacza, która jest podobna do obecnej. Czyżby słynny seryjny morderca zjawił się w targanej przez konflikty Łodzi? Z jednej strony ta książka mi się podobała, z drugiej trochę irytowała. Na pewno plusem są opisy dawnej Łodzi - szczególnie strajków, zwanych później "buntem łódzkim". Jest to ciekawy rys historyczny. Zaletą jest też osoba mordercy - raczej niespodziewana i dosyć interesująca, nawet jeśli nie jest do końca udowodnione, że to on był Kubą Rozpruwaczem. Minusem jest dla mnie główny bohater, który zachowuje się jak niedojrzały gówniarz oraz zbyt duże rozbudowanie wątków pobocznych, które kompletnie nic nie wnoszą do sprawy. Jednak bardzo chciałam napisać o książce naszego rodaka i uważam, że jest ciekawie napisana, a dla historyka może być naprawdę wciągająca.
Podsumowując osoba Kuby Rozpruwacza to jedna z największych zagadek kryminalistyki i raczej nie zostanie już rozwiązana. Mimo, iż badacze prześcigają się w teoriach, nie pozostały żadne fizyczne dowody, które by można do kogoś dopasować. Zawsze jest tak, że ilu jest ludzi tyle jest teorii. Jeśli o mnie chodzi to uwielbiam tajemne spiski i spektakularne rozwiązania, dlatego chciałabym żeby tak było w rzeczywistości. Jednak będąc też realistką zdaję sobie sprawę, że życie rzadko takie bywa i tak naprawdę jest brutalnie prozaiczne. Mówi się, że zazwyczaj morderca pojawia się na pierwszych stronach akt sprawy, więc pewnie Rozpruwaczem był zwyczajny socjopata, który chciał się wyżyć. Jednak ja uważam, że była to osoba, na którą nie padł nawet cień podejrzeń i nie znajduje się ona w aktach. Czasem mam nadzieję, że życie też może przypominać książkę, a my możemy być bohaterami przeżywającymi niezwykłe przygody.
Jeżeli macie ochotę poznać szerzej sprawę Kuby Rozpruwacza zachęcam do zapoznania się z częścią pierwszą: http://www.kryminalgrozatajemnica.com.pl/2022/08/tajemnica-kuby-rozpruwacza-czesc-i-fakty.html oraz drugą: http://www.kryminalgrozatajemnica.com.pl/2022/08/tajemnica-kuby-rozpruwacza-czesc-ii.html
Bibliografia:
- J.Carnac, Autobiografia Kuby Rozpruwacza, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2012, można kupić na Allegro
- S.J.Bolton, Ulubione rzeczy, Wydawnictwo Amber, Warszawa 2012, nowsze wydanie można kupić np. tu: https://www.empik.com/ulubione-rzeczy-bolton-sharon,p1292792817,ksiazka-p lub tu: https://bonito.pl/produkt/ulubione-rzeczy-2
- M.White, Sztuka morderstwa, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2011, można kupić na Allegro
- K.Beśka, Pozdrowienia z Londynu, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2014, można kupić na Allegro
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz