Matthew Phipps Shiel, brytyjski pisarz hinduskiego pochodzenia, żył w latach 1865-1947. Jego twórczością zachwycał się sam H.P.Lovecraft. W tomie "Dom dźwięków" mamy dziesięć opowiadań grozy. Dzisiaj chciałam napisać o tych, które mi się najbardziej podobały.
Ciekawą historię poznajemy w opowiadaniu "Żona Huguenina". Bohater opowiadania bardzo martwi się o swojego przyjaciela i boi się, że popadł on w obłęd. Huguenin, bo właśnie o nim mowa, jest wielkim koneserem sztuki i mieszka na pięknej greckiej wyspie Delos. Wysyła on do swojego przyjaciela list, w którym mówi, że na wyspie grasuje przerażające monstrum. Nasz bohater postanawia mu pomóc i rusza na Delos, jednak jeszcze nie wie z czym tak naprawdę przyjdzie mu się zmierzyć. To opowiadanie zasługuje na szczególną uwagę przede wszystkim ze względu na atmosferę - rajska, grecka wyspa, sztuka klasyczna, mitologia i zło czające się w ciemności. Myślę, że jest ono bardzo sugestywne - podskórnie wyczuwamy mroczną atmosferę i wszechobecne zło. Wraz z bohaterem naprawdę odczuwamy chwile grozy i choć nie do końca jesteśmy przekonani co do tego, czy Huguenin oszalał czy nie, to i tak mamy obawy. To opowiadanie pokazuje, że autor umiejętnie potrafi wzbudzić w czytelniku grozę za pomocą po prostu sugestywnych obrazów. Ja osobiście uwielbiam Grecję, odwiedziłam ją dwa razy i byłam zachwycona, dlatego też podobał mi się klimat tego opowiadania. Do tego zawsze bardzo podobała mi się mitologia grecka, a tej tutaj nie brakuje. Uważam to opowiadanie za bardzo udane.
Kolejnym ciekawym opowiadaniem jest "Sprawa Euphemii Raphash". W tajemniczych okolicznościach znika bez śladu siostra pewnego znamienitego naukowca. Wygląda na to, że padła ona ofiarą włamywaczy. Jej brat wraz z wiernym sekretarzem postanawia zrobić wszystko, aby sprawców dosięgnęła sprawiedliwość - nie ważnie ile to będzie go kosztować. Przy tym opowiadaniu trochę się zaskoczyłam - mamy tutaj bardziej do czynienia z kryminałem, niż z opowiadaniem grozy, niemniej jednak bardzo mi się ono podobało. Bohaterowie prowadzą klasyczne śledztwo, szukają poszlak, przesłuchują świadków, a nawet wnikają w przestępcze środowisko, aby złapać zabójców. Chociaż w pewnym momencie można domyślić się zakończenia, to i tak jest ono w dużym stopniu przejmujące. Jest to taki klasyczny kryminał z elementami grozy.
Warto też zwrócić uwagę na "Oblubienicę". W opowiadaniu tym młody mężczyzna wikła się w trójkąt miłosny z dwoma siostrami, który niestety będzie tragiczny w skutkach. Jest to bardziej nietypowe opowiadanie - autor przedstawia tutaj historię obsesyjnej miłości oraz ludzkich słabości. Czy miłość pomieszana z nienawiścią może przetrwać nawet po śmierci? Czy można kochać dwie osoby na raz? Takie pytania stawia przed nami autor. Z jednej strony nie czuć tutaj grozy, przynajmniej na początku, jednak z drugiej od początku czujemy, że to wszystko nie może się dobrze skończyć. Chociaż zachowania bohaterów są bulwersujące - szczególnie głównego bohatera, to i tak historia mocno wciąga i stanowi swojego rodzaju przestrogę.
Tytułowy "Dom dźwięków" jest nietypowym opowiadaniem. Haco Harfager opowiada przyjacielowi historię swojego rodu, który według niego skazany jest na zagładę. U zarania dziejów rodu jeden brat prawdopodobnie zabił drugiego pod wpływem chorobliwej zazdrości o kobietę. Z tego powodu nad nimi i jego domem ma ciążyć klątwa. Przyjaciel martwi się o Harfagera i udaje się do jego domu, aby mu pomóc. Tam jednak zaczynają dziać się dziwne rzeczy. Opowiadanie to jest niejednoznaczne i pobudza wyobraźnię. Zaczynamy się zastanawiać co ciąży nad tą rodziną - klątwa, przypadek, szaleństwo? Autor bardzo sugestywnie dawkuje grozę i pokazuje ją w postaci dźwięku, a jak wiadomo potrafi być on zabójczy. Czytanie w tym przypadku naprawdę pobudza zmysły. Trochę przypominało mi ono "Zagładę domu Usherów" Poego, którą uwielbiam. Dlatego też nie dziwię się, że twórczość Shiela podobała się Lovecraftowi - tutaj też groza jest ukryta, czai się w ciemności i czeka na odpowiedni moment, żeby zaatakować.
Klasycznym przykładem opowiadania grozy jest "Blada małpa". Młoda dziewczyna dostaje pracę jako guwernantka w domu sir Philipa Listera zwanym Hargen Hall. Pan domu jest specyficzną osobą - zamkniętym w sobie odludkiem, który hoduje małpy. Z czasem nasza bohaterka zaczyna zauważać dziwne rzeczy, które dzieją się w domostwie, a dziewczynka, którą nasza bohaterka się opiekuje twierdzi, że to miejsce nawiedza duch zmarłej małpy. Uwielbiam takie opowiadania - jest to trochę takie połączenie "Dziwnych losów Jane Eyre" Charlotte Brontë z twórczością Conan Doyle'a. Jest niesamowicie wciągające i ma fantastyczną atmosferę. Obok "Sprawy Euphemii Raphash" to opowiadanie podobało mi się najbardziej z całego tomu.
Ostatnim opowiadaniem, o którym chciałam napisać jest "Miejsce boleści". Wielebny Thomas Podd z małego miasteczka Small Forks, do tej pory był lubianym i szanowanym członkiem społeczności. Jednak z czasem zauważono u niego niepokojące zmiany - pastor zaczął się staczać i nikt nie wiedział dlaczego. Pewnego razu postanowił się zwierzyć jednemu z mieszkańców, któremu powiedział, że zobaczył.......piekło. To opowiadanie jest na pewno inne niż wszystkie. Myślę, że większość osób, czy są wierzący, czy nie, zastanawiała się nad życiem po śmierci. Czy istnieje niebo i piekło? Jeśli tak, to jakie są kryteria, że tak powiem przyjęcia. Najbardziej znany obraz piekła pochodzi oczywiście od Dantego, a tutaj autor podejmuje próbę pokazania własnej interpretacji. Czy piekło to miejsce na ziemi i da się je zobaczyć? Jeśli tak, to na pewno taki obraz może doprowadzić człowieka do szaleństwa. Czy główny bohater opowiadania po prostu miał halucynacje? Jednak z drugiej strony są na ziemi pewne rzeczy i zjawiska, które wymykają się rozsądkowi. Tym razem autor zachęca nas do myślenia, jednocześnie wywołując u nas poczucie grozy - bo co może być gorszego od piekła.
Myślę, że mogę z ręką na sercu powiedzieć, że podobała mi się ta książka. Nie miałam wcześniej do czynienia z tym pisarzem, dlatego tym bardziej się cieszę, że miałam okazję poznać jego twórczość. "Dom dźwięków" naprawdę dobrze mi się czytało. Autor swoimi sugestywnymi opisami naprawdę pobudza wyobraźnię. Poza tym porusza wiele ciekawych tematów i w bardzo interesujący sposób przedstawia studium szaleństwa. Widać, że posiada dogłębną wiedzę - w świetny sposób pokazana jest m.in. mitologia grecka, są nawiązania do Buddy i reinkarnacji, różnych wierzeń i obyczajów, a także podań i legend. Jedyne co może mniej mi się podobało, to to, że część opowiadań moim zdaniem w ogóle nie były opowiadaniami grozy, a właśnie bardziej takimi przypowieściami o charakterze filozoficznym i metafizycznym. Ja jednak wolę klasyczną, rasową grozę. Jednak oczywiście są to opowiadania na wysokim poziomie i jeśli ktoś lubi tego typu literaturę, to jak najbardziej będzie zachwycony. Ogólnie mówiąc jest to jak najbardziej interesująca i wciągająca książka i dlatego serdecznie polecam.
Bibliografia:
- M.P.Shiel, Dom dźwięków, Wydawnictwo C&T, Toruń 2024, można kupić np. tu: https://bonito.pl/produkt/dom-dzwiekow lub tu: https://www.empik.com/dom-dzwiekow-shiel-m-p,p1455002485,ksiazka-p
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz